LOGO
pl en

Przetoki odbytniczo-pochwowe ze szczególnym uwzględnieniem przetok powstałych po radioterapii nowotworów narządów miednicy mniejszej

Patrycja Wręczycka-Cegielny, Roman M. Herman

Affiliacja i adres do korespondencji
CURR. GYNECOL. ONCOL. 2010, 8 (4), p. 256-264, 284
Streszczenie

Wstęp: Przetoką odbytniczo-pochwową nazywamy patologiczny kanał wysłany nabłonkiem, zlokalizowany między odbytnicą a pochwą. Tego typu przetoki stanowią około 5% przetok anorektalnych. Ponieważ różnią się one etiologią, lokalizacją i średnicą, nie istnieje jeden algorytm postępowania w przypadku zdiagnozowania tego powikłania. Konieczna staje się indywidualizacja w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Szczególnym rodzajem przetoki odbytniczo-pochwowej jest przetoka powstała po leczeniu energią promienistą nowotworów narządów miednicy mniejszej, głównie szyjki macicy, pochwy, odbytnicy lub odbytu. Najczęściej pojawiają się one do 2 lat od zakończenia leczenia, choć znane są przypadki pojawienia się tego powikłania nawet w 20 lat po zakończeniu radioterapii. W piśmiennictwie polskim częstość popromiennych przetok odbytniczo-pochwowych ocenia się na 0,2-2%, w piśmiennictwie światowym – 0,3-6%. Wydaje się, iż są one jednak zjawiskiem częstszym, niż się powszechnie uważa. Opisano liczne techniki leczenia operacyjnego przetok odbytniczo-pochwowych – z różnych dostępów i o różnej rozległości i złożoności. Miejscowe techniki stosuje się w przypadku przetok małych, niskich, rzadziej średnich, przetoki wysokie leczy się chirurgicznie z dostępu przezbrzusznego. W przypadku przetok popromiennych metodą z wyboru jest operacja sposobem Parksa. Cel: Celem pracy jest usystematyzowanie aktualnego stanu wiedzy na temat przyczyn powstawania, diagnostyki i leczenia przetok odbytniczo-pochwowych, ze szczególnym uwzględnieniem przetok powstałych po radioterapii z powodu nowotworów narządów miednicy mniejszej. Wnioski: Przetoka odbytniczo-pochwowa stanowi problem istotnie modyfikujący sposób życia pacjentek i diametralnie pogarszający jego jakość. Problem RVF jest niezwykle złożony i wydaje się, że jedynie podejście multidyscyplinarne, z udziałem chirurga, ginekologa, onkologa, radioterapeuty, a nierzadko też specjalistów innych dziedzin, daje nadzieję na stworzenie właściwego algorytmu postępowania. Właściwe rozpoznanie rodzaju przetoki, wybór metody leczenia i staranna technika chirurgiczna pozwalają na osiągnięcie sukcesu terapeutycznego w 80% przypadków.

Słowa kluczowe
przetoka odbytniczo-pochwowa, przetoka popromienna, rak szyjki macicy, powikłania popromienne